Klasztor Shaolin - miejsce, w którym powstało tradycyjne wushu
Shaolin Wushu jest jedną z głównych gałęzi chińskich sztuk walki. Charakteryzuje się mnogością styli. Jest doskonałym zestawem ćwiczeń służącym zarówno kształtowaniu ciała jak i samoobronie. Jest bardzo popularne w Chinach i cieszy się coraz większym zainteresowaniem na całym świecie. Źródłem chińskiego wushu jest klasztor Shaolin. W 527 roku n.e. hinduski mnich Bodhidarma przybył do świątyni Shaolin. Wprowadził on tam medytację polegającą na długo trwającej kontemplacji w pozycji siedzącej. Powodowało to, że kończyny medytujących mnichów drętwiały. Widząc to, Bodhidarma wprowadził szereg ćwiczeń fizycznych mających na celu poprawę kondycji "skostniałych" mnichów. Przez wiele lat kolejne pokolenia mnichów rozwijały te ćwiczenia łącząc je z lokalnymi technikami walki. Oddanie z jakim mnisi ćwiczyli widoczne jest w postaci wgłębień w kamiennej posadzce w Pawilonie Tysiąca Buddów. Pod koniec dynastii Sui mnisi z Shaolin ocalili porwanego księcia Li Shimina. Później, kiedy Li zasiadł na tronie cesarskim, wydał dekret, w którym pozwalał mnichom jeść mięso i trenować mnichów żołnierzy (walczących mnichów). Wojskowy trening obejmował wiele dziedzin, zaczynając od ćwiczeń oddechowych, na jeździe konnej kończąc. Do klasztoru często zapraszani byli różni eksperci i mistrzowie wushu po to aby nauczać i wymieniać doświadczenia. Wizyty te wpłynęły bardzo pozytywnie na rozwój tradycyjnego Shaolin Wushu.
Pod koniec dynastii Ming Chiny ogarnął chaos. Wiele osób zaczęło uczyć się wushu mając nadzieję, że pomoże im to walczyć przeciwko Mandżurom, którzy najechali Centralne Chiny i założyli dynastię Qing. Pośród trenujących byli Huang Songxi i Guo Yanwu. Zajmowali się oni nie tylko treningiem, ale również napisali kilka książek na temat chińskiego wushu. Dzieła te odegrały znaczącą rolę w promowaniu Shaolin Wushu.
Po rewolucji w 1911 roku, w wyniku której obalono ostatnią feudalną dynastię, mistrzowie wushu uważani byli za bogatych ludzi i zauszników oficjeli. Pojedynki i konfrontacje w jakich brali udział służyły bardziej rozrywce aniżeli aspektom bojowym. W takich warunkach tradycyjne wushu nie mogło się rozwijać. W 1928 roku Shi Yousan podpalił Klasztor Shaolin. Palil się on przez ponad 40 dni. Główne budowle i wiele wartościowych przedmiotów między innymi książki: "Ortodoksyjne umiejętności Shaolin", "Tajemnice boksu Shaolin" czy "Esencja boksu Shaolin" zostało bezpowrotnie utraconych w ogniu. Najstarsze budowle odrestaurowano w latach 80 ubiegłego stulecia. Rzesze specjalistów zostały zorganizowane w narodowe i prowincjonalne komisje sportu, w celu zebrania od mnichów, mistrzów wushu i chińskiej ludności materiałów dotyczących chińskich sztuk walki. Do tej pory udało się usystematyzować 166 shaolińskich form (ręcznych i z bronią). Materiał piśmienny liczy blisko 1,46 miliona słów co daje dobre podstawy do zrozumienia koncepcji i idei towarzyszących Shaolin Wushu.
W 1982 roku na ekranach kin chińskich i zagranicznych pojawił się film "Klasztor Shaolin", w którym odtwórcą głównej roli był Jet Li (Li Lianjie). Popularność i niezwykły magnetyzm tego obrazu przyciągnął do Chin zarówno rzesze praktyków wushu jak i turystów. W 1985 roku w wyniku rosnącej sławy chińskiego wushu utworzono około 40 szkół walki, które zlokalizowano wokół klasztoru. Rok później władze okręgu zdecydowały o redukcji tej ilości do około 5 celem podniesienia poziomu kształcenia. Absolwenci tych szkół dołączają do zawodowych drużyn wushu, zakładają swoje szkoły, są delegowani za granicę, zatrudniają się jako trenerzy lub agenci ochrony oraz z powodzeniem znajdują zatrudnienie w formacjach militarnych. Ponadto wielu z nich jest wziętymi aktorami występującymi w filmach i przedstawieniach o tematyce związanej ze sztukami walki.
Podsumowując termin Shaolin Wushu powstał dzięki klasztorowi Shaolin. Klasztor zdobył sławę dzięki sztuce walki, która w nim powstała. Obecnie Klasztor Shaolin słynie zarówno ze sztuki walki jak i faktu, że znajduje się tam sanktuarium buddyjskie.
Krzysztof Brzozowski
Na podstawie "Shaolin Martial Arts" autorstwa Geng Zhi oraz Liang Yiquan, wydawnictwo China Reconstruct Press, 1987.