Shaolin Kung Fu

Klasztor Shaolin - antyczne sanktuarium buddyjskie

Na północnych nizinach Chin znajduje się pięć świętych gór. Są to Tai, Hua, Heng, Heng (którą zapisuje się innym znakiem chińskim niż poprzednią) i góra Song. Ta ostatnia znajduje się w mieście Denfeng w prowincji Henan. Leży ona pośrodku świętych gór i z tego powodu jest również znana jako Centralna Święta Góra. Cesarz Wu Di z dynastii Han odwiedził tę górę w roku 110 p. n.e. Od tamtego czasu wszyscy władcy chińscy przybywali w to miejsce osobiście lub wysyłali swoich emisariuszy, aby oddać hołd górze Song. Wzmianki o tych wydarzeniach można znaleźć w wielu miejscach pamięci, buddyjskich i taoistycznych świątyniach oraz na kamiennych tablicach, które wznoszone były na przestrzeni setek lat.
U podnóża góry Song znajduje się Klasztor Shaolin. W 496 roku n.e. cesarz Wen Di z Północnej dynastii Wei zbudował ów klasztor dla hinduskiego mnicha o imieniu Batuo, aby ten mógł szerzyć doktrynę buddyzmu prowadzącą do samowyzwolenia. W roku 527 n.e. kolejny hinduski mnich, Bodhidarma przybył do Klasztoru Shaolin. Był on bardziej znamienity od swego poprzednika a jego nauki wymagały praktyki głębokiej medytacji w pozycji siedzącej co miało doprowadzić do uzyskania spokojnego, niczym niezmąconego umysłu. Wszyscy, którzy podążyli za Bodhidarmą uznali go za twórcę doktryny Chan w Chinach. Pod skrzydłami Bodhidarmy oraz jego sukcesorów klasztor Shaolin rozkwitał i stawał się coraz bardziej znany.
Yang Jian (581-601), pierwszy z dynastii Sui był oddanym praktykiem doktryn buddyzmu. Około roku 583 n.e. przekazał klasztorowi 700 hektarów ziemi przez co świątynia została wielkim w tamtym czasie właścicielem ziemskim. Pod koniec dynastii Sui, Zhi Cao, Tan Zong i jedenastu innych mnichów z Shaolin uratowało księcia Qin - Li Shimina. Gdy Li Shimin został cesarzem w 627 roku n.e. przekazał dowództwo armii mnichowi Tan Zong. Pozostali również zostali nagrodzeni. Ponadto przekazał klasztorowi kolejne 300 hektarów ziemi.
Sława klasztoru Shaolin zaczęła rozkwitać. Wielu duchownych przybywało w to miejsce. Klasztor cieszył się pełnią sławy podczas trwania dynastii: Song, Yuan, Ming i Qing. Ale pod koniec dynastii Qing przeor nie był wystarczająco charyzmatyczną osobowością aby poskromić zachowanie podległych mu mnichów. Ludzie byli zdegustowani ich zachowaniami i cień złej reputacji ogarnął świątynię.
Klasztor Shaolin był trzykrotnie spalony. Ostatni raz ogień został podłożony z rozkazu dowódcy Shi Yousan w 1928 roku. Spowodowało to że cała świetność tego miejsca została niemalże unicestwiona, a wraz z nim wartościowe dzieła mnichów i ogrom literatury. Obecnie to historyczne miejsce jest w pełni odrestaurowane. Z uwagi na bliskość Zhengzhou – stolicy prowincji Henan i Luoyang – stolicy dziewięciu najstarszych dynastii chińskich, góra Song i Klasztor Shaolin stały miejscami odwiedzanymi bardzo często nie tylko przez Chińczyków.
Po ustanowieniu nowego rządu w Chinach, przekazał on znaczną sumę pieniędzy na renowację tego zabytku. Obecnie korytarze i pawilony odzyskały dawną świetność. Nad wejściem klasztoru wisi wykonana własnoręcznie przez cesarza Kang Xi kaligrafia „Klasztor Shaolin”. Przechodząc przez główną bramę można zobaczyć dwa rzędy kamiennych tablic, które ufundowały federacje sztuk walk z różnych krajów. Na drugim, trzecim i czwartym podwórcu znajduje się sala Niebiańskiego Króla, sala Daxiong i miejsce, gdzie przechowywane są rękopisy. Pomieszczenie przeora znajdują się na piątym podwórcu. Cesarz Qian Long zatrzymał się tam na noc kiedy przyjechał złożyć hołd górze Song. Dlatego sala ta nosi nazwę Smoczej Sali. Znajduje się tam również pawilon, w którym opisana jest historia mnicha Hui Ke. Pokrótce przedstawia się ona następująco: mnich Hui Ke stał w głębokim śniegu przed jaskinią, w której Bodhidarma pogrążony był w głębokiej medytacji. Młody mnich chciał być przyjęty na ucznia Bodhidarmy. Na to ten odrzekł „nie dopóki niebiosa nie sprawią, że śnieg będzie czerwony”. Słysząc te słowa mnich Hui Ke obciął sobie rękę, a tryskająca krew zafarbowała śnieg w rzeczonym kolorze. Później, gdy Bodhidarma został przeorem, postawiono ów pawilon jako hołd dla poświęcenia Hui Ke.
Na siódmym podwórcu znajduje się Pawilon Tysiąca Buddów. W dawnych czasach mnisi trenowali tutaj sztuki walki. Lata treningów spowodowały, że w kamiennej posadzce powstało 48 wgłębień od stóp ćwiczących. Ścienne malowidło w tej sali pokazuje 500 Luohanów oddających cześć Buddzie. W jednym z ostatnio wybudowanych podwórców znajduje się 215 pełnowymiarowych drewnianych figur podzielonych na 14 grup. Przedstawione są tam sceny z historii klasztoru jak i ćwiczenia Shaolin wushu.
Na zachód od Klasztoru Shaolin usytuowanych jest 241 ceglanych pagód, w których znajdują się prochy prominentnych mnichów od dynastii Tang do Qing. Powyżej na północny-zachód. znajduje się jaskinia Bodhidarmy, w której jak podają opowieści medytował przez 9 lat. Na górze naprzeciwko Klasztoru Shaolin znajduje się niewielka świątynia, w której drugi przeor mnich Hui Ke leczył rany po odcięciu sobie ręki. W niedalekiej okolicy położona jest Taoistyczna Świątynia Zhongyue, stare obserwatorium wybudowane w 520 roku n. e. pięknie umiejscowiona Świątynia Fawang i grobowce dynastii Han.

Krzysztof Brzozowski
Na podstawie "Shaolin Martial Arts" autorstwa Geng Zhi oraz Liang Yiquan, wydawnictwo China Reconstruct Press, 1987.
Zdjęcia pochodzą ze zbiorów autora.


Fot. 1. Kamienna brama za którą znajduje się wioska Shaolin.

Fot. 2. Smocza ściana - na jednym z przejść w Klasztorze Shaolin.

Fot. 3. Pawilon Przeora Klasztoru Shaolin.

Fot. 4. Krzysztof Brzozowski przed Pawilonem Tysiąca Buddów.

Fot. 5. Scena przedstawiająca uwolnienie księcia Li Shimina.

Fot. 6. Scena przedstawiająca walkę mnichów z piratami japońskimi.

Fot. 7. Krzysztof Brzozowski przed jaskinią, w której medytował Bodhidarma.

Fot. 8. Światynia Hui Ke.



Fot. 9 i 10. Nekropolia Shaolin - las pagód, w których spoczywają prochy znamienitych mnichów.



Fot. 11 i 12. Otwarcie Międzynarodowego Turnieju Wushu w Denfeng.

Wróć do spisu artykułów